Ταχύτητα είναι κάτι που ακούμε συχνά σε αγώνες ποδοσφαίρου, είναι κάτι που αρέσει στο κοινό, να βλέπει γρήγορους ποδοσφαιριστές.

Εξιτάρουν το κοινό, το κάνουν να παραληρεί. Ολο και κάτι ακούγεται από την κερκίδα «είναι γρήγορος», «άντε πιάστον τώρα», «είναι άνεμος» και πολλά τέτοια.

Τι είναι όμως ταχύτητα στο ποδόσφαιρο;

Είναι κληρονομικό;

Είναι κάτι που χτίζεται;

Μπορεί ο καθένας να το δουλέψει και να το πετύχει; Ας δούμε παρακάτω πως μπορούμε να δώσουμε απαντήσεις, σε πράγματα, που φαίνονται απλά, και ίσως πολύ εύκολα, ο κάθε θεατής στην κερκίδα να τα απλουστεύει.

Ταχύτητα λοιπόν είναι η ικανότητα ενός παιδιού-ποδοσφαιριστή να διανύσει μία απόσταση όσο πιο γρήγορα μπορεί στην μονάδα του χρόνου. Αν ήταν έτσι όμως, τότε κάποιος, πολύ γρήγορος αθλητής στίβου, στα σπριντ 100 μέτρων, θα ήταν «άπιαστος» ποδοσφαιριστής.

Δεν είναι έτσι όμως τα πράγματα.

Ταχύτητα είναι μια αρκετά πολύπλευρη ικανότητα, που σ΄ αυτήν ανήκουν όχι μόνο  η αντίδραση και η ενέργεια, η γρήγορη εκκίνηση και το τρέξιμο, η ταχύτητα ο χειρισμός της μπάλας, το σπριντ, το σταμάτημα, ΑΛΛΑ και η γρήγορη εκτίμηση και η εκμετάλλευση μιας δεδομένης κατάστασης.

Ετσι λοιπόν το αθλητικό ταλέντο ποδοσφαίρου το εκτιμούμε, όσον αφορά την ταχύτητα του, σύμφωνα με τις μορφές της ταχύτητας και όχι όπως έναν σπρίντερ στον στίβο.

Ποιες είναι τώρα οι μορφές ταχύτητας

1)Ταχύτητα Ενέργειας

2)Ταχύτητα δράσης με μπάλα

3)Ταχύτητα κίνησης χωρίς μπάλα

4) Ταχύτητα Αντίδρασης

5) Ταχύτητα Απόφασης

6)Ταχύτητα Πρόβλεψης

)Ταχύτητα Αντίληψης

8)Ταχύτητα Κυκλική και Ακυκλη

9)Ταχύτητα Εκκίνησης-Εκρηκτικότητα (μέγιστη ταχύτητα)

10) Αντοχή στην Ταχύτητα

Ολες αυτές οι μορφές ταχύτητας μπορεί να προπονήσουν ποδοσφαιριστές και να βελτιώσουν κατά πολύ τις επιδόσεις τους.Όμως δεν φθάνει μόνο αυτό, γιατί με την ίδια προπόνηση σε μια ομάδα ποδοσφαιριστών, η βελτίωση δεν είναι η ίδια σε όλους.

Αυτό συμβαίνει γιατί η ταχύτητα συστολής του μυός εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το ποσοστό των μυϊκών ινών που διαθέτει ο κάθε ποδοσφαιριστής, και αυτό είναι κληρονομικό.

Δηλαδή, ο κάθε άνθρωπος, με την γέννησή του μπορεί να διαθέτει σε ποσοστό τύπου μυϊκών ινών, περισσότερες ταχείας συστολής που είναι υπεύθυνες για την ταχύτητα, απ’ ότι βραδείας συστολής που είναι για αθλήματα αντοχής-μεγάλων αποστάσεων.

Ετσι αυτός που λέμε  «γεννημένος ποδοσφαιριστής», διαθέτει εκ γενητής, υψηλή ταχύτητα και καλή ταχύτητα εκκίνησης.Στην προσχολική ηλικία μεταξύ 5ου και 7ου έτους της ηλικίας υπάρχει αρκετά μεγάλη βελτίωση των κινήσεων που αφορούν το τρέξιμο.

Σ’ αυτήν την φάση συνιστάται συχνότερη εφαρμογή ασκήσεων ταχύτητας.

Σε προπόνηση αναερόβιας  ικανότητας  σε παιδιά (6-10 ετών) λέγεται ότι τα παιδιά δεν πρέπει να προπονούνται. Αυτό είναι ένας μύθος, διότι τα παιδιά διαθέτουν τα μισά ένζυμα από αυτά των μεγάλων για αναερόβια γλυκόλυση, όμως την αναερόβια ικανότητα το παιδί είναι καλύτερα να την παίρνει μέσα από το παιχνίδι, και όχι με προπονήσεις αναερόβιας  προπονητικής μονάδας.

Προπόνηση ταχύτητας ηλικίας 10-12 ετών

Σ’ αυτήν την ηλικία, η βελτίωση της ταχύτητας, είναι μεγαλύτερη, γιατί οι τιμές, αρχίζουν και προσεγγίζουν τις τιμές των ενηλίκων. Μειώνεται ο λανθάνων χρόνος και ο χρόνος αντίδρασης, και ιδιαίτερα  σε προπονημένα παιδιά, εάν προπονούνται δύο φορές την εβδομάδα.

Η προπόνηση ταχύτητας σε αυτή την ηλικία μπορεί να βελτιωθεί, με ασκήσεις ταχύτητας από 10-20-30 μέτρα.

Με την μέθοδο του συναγωνισμού

Με ασκήσεις αντίδρασης

Με εκκινήσεις από διάφορες θέσεις

Με παιχνίδια ταχύτητας με μπάλα

Στην ηλικία των 12-14 η ταχύτητα αντίδρασης φθάνει, σχεδόν στο επίπεδο των ενηλίκων

Κι αυτό συμβαίνει λόγω των δεικτών ανάπτυξης που παρουσιάζονται στη μέγιστη δύναμη και ταχυδύναμη, λόγω των ορμονικών εκκρίσεων.

Προπόνηση ταχύτητας ηλικίας 14-16 ετών

Στην ηλικία αυτή η προπόνηση ταχύτητας επικεντρώνεται με μπάλα. Πρέπει όμως να αφιερώνεται και προπονήσεις όλων των μορφών ταχύτητας και χωρίς μπάλα, οι προπονήσεις μπορεί να είναι δρόμοι, άλματα, σε ρυθμό υψηλό και εκρηκτικό.

Συμπερασματικά λοιπόν μπορούμε να πούμε ότι η προπόνηση ταχύτητας, πρέπει να ξεκινά από την πρώτη σχολική ηλικία γιατί σε αυτήν την περίοδο μπορούν να επηρεαστούν ικανοποιητικά το κεντρικό νευρικό σύστημα και η δομή των μυϊκών ινών.

Οσον αφορά την διαμόρφωση των προπονητικών περιεχομένων στην παιδική κι εφηβική ηλικία απαιτεί πολύ μεγάλη  ικανότητα του προπονητή.Πρέπει να διεξάγεται πολύπλευρα, αποκλείοντας κινδύνους, τα  περιεχόμενα της προπόνησης πρέπει να προσαρμόζονται στα επίπεδα ικανότητας και ανάπτυξης.

Η σωστή επιστημονική ανάπτυξη του παιδικού ποδοσφαίρου στηρίζεται σε σύγχρονους μεθόδους που στοχεύουν στην κατάλληλη δομή του προπονητικού στόχου, χωρίς την εξάνθηση των νεαρών ποδοσφαιριστών σε τραυματισμούς.

Η προπόνηση ταχύτητας σε συνδυασμό με την πολύ καλή τεχνική κατάρτιση, με συστηματική και προγραμματισμένη εργασία για να φέρει αποτέλεσμα πρέπει  να διαρκέσει πολλά χρόνια δουλειάς.

Γιώργος Πελίδης

Καθηγητής σωματικής αγωγής με ειδικότητα ποδοσφαίρου-προπονητής ποδοσφαίρου