Μια (σχετικά) νέα μόδα - η οποία βρίσκεται σε άνθιση τα τελευταία χρόνια - στον κόσμο του εμπορευματοποιημένου ποδοσφαίρου αποτελεί η διοργάνωση των περίφημων καλοκαιρινών καμπ των ποδοσφαιρικών συλλόγων.

 Αρκετοί ευρωπαϊκοί σύλλογοι, τα τελευταία χρόνια, «οργώνουν» κάθε καλοκαίρι την Ευρώπη, στέλνοντας στελέχη των ποδοσφαιρικών τους ακαδημιών σε κάθε χώρα, όπου, σε συνεργασία με ντόπιους ή διεθνείς χορηγούς, στήνουν μια πολυήμερη σχολή ποδοσφαίρου, προκειμένου να δοκιμάσουν την τύχη τους, κυρίως μικρής ηλικίας, παίκτες. Πλέον, η μόδα έχει περάσει και στους εγχώριους συλλόγους της κάθε χώρας όπου αρκετοί εξ αυτών ακολουθούν την ίδια τακτική των μεγάλων ευρωπαϊκών συλλόγων.

«Επαθλο» η ένταξη όσων θα ξεχωρίσουν στα τμήματα υποδομής του κάθε συλλόγου, που, όπως διαφημίζεται από τους υπεύθυνους, αποτελεί «το πρώτο βήμα» στο δρόμο της επιτυχίας και της δόξας στο χώρο. Στο πλαίσιο αυτό, είναι βέβαια προφανές πως απ' τα εκατοντάδες καμπ που στήνονται στην Ευρώπη κάθε καλοκαίρι όσο μεγαλύτερο είναι το όνομα του διοργανωτή (π.χ. Αρσεναλ, Ρεάλ Μαδρίτης, Λίβερπουλ κ.τ.λ.) τόσο μεγαλύτερης απήχησης τυγχάνουν.

Από την άλλη, αν και στις περισσότερες των περιπτώσεων η συμμετοχή σε αυτά τα καμπ προϋποθέτει και ένα αρκετά υψηλό κόστος, οι συμμετοχές συνεχώς αυξάνονται, αφού αρκετοί γονείς είναι πρόθυμοι να πληρώσουν προκειμένου να δουν τα παιδιά τους να δοκιμάζουν την τύχη τους. Αλλωστε, τα όσα πλασάρει ως βιτρίνα του ο σημερινός εμπορευματοποιημένος αθλητισμός με την προβολή συγκεκριμένων προτύπων, την απόκτηση χρήματος και δόξας μέσω της αθλητικής επιτυχίας αποτελούν ένα σημαντικό δέλεαρ είτε για τα ίδια τα παιδιά είτε ακόμα και για τους γονείς, προκειμένου να ...δοκιμάσουν την τύχη τους στο παγκόσμιο ...αθλητικό καζίνο.

Την ίδια στιγμή, θα πρέπει να σημειωθεί πως στατιστικές έρευνες θέλουν μόλις 1 παιδί στα 5.000 να έχει τις προϋποθέσεις στο να εξελιχθεί σε επαγγελματία αθλητή. Επίσης, σε ένα άλλο σημαντικό ζήτημα αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η πίεση από την οικογένεια προς το παιδί για επιτυχία στον αθλητισμό ως λύση στα προβλήματα που ενδέχεται να αντιμετωπίζει η ίδια οικογένεια (π.χ. οικονομική ανασφάλεια) συνιστά σοβαρή απειλή για την ψυχική υγεία του παιδιού.

Δουλειά υπό συγκεκριμένο πλαίσιο και λογικές

Οπως συμβαίνει και σε άλλους τομείς του εμπορευματοποιημένου ποδοσφαίρου έτσι και στα ζητήματα των ποδοσφαιρικών ακαδημιών ιδιαίτερα των μεγάλων συλλόγων, η βιτρίνα η οποία προβάλλεται έχει αποδειχθεί σε αρκετές περιπτώσεις ότι απέχει κατά πολύ από τα «ενδότερα». Σε έναν αθλητισμό άμεσα συνδεμένο με τα οικονομικά συμφέροντα πολυεθνικών και επιχειρηματικών ομίλων, οι λογικές και οι πρακτικές που επιτάσσει το ίδιο το οικοδόμημα δεν θα μπορούσαν να αφήσουν απ' έξω και τη λειτουργία των τμημάτων υποδομής. Από μια άποψη, άλλωστε, από εκεί, από πολύ νωρίς ξεκινάει και η όλη προσπάθεια για το μπόλιασμα και την αποδοχή των «αξιών» του εμπορευματοποιημένου αθλητισμού στους ίδιους τους αθλητές.

Γιατί εδώ, στις περισσότερες των περιπτώσεων, δε μιλάμε απλά για τη διδαχή των «μυστικών» ενός αθλήματος σε παιδιά, ή την εκγύμνασή τους, αλλά για το κυνήγι του κέρδους που διαμορφώνει τα πάντα: από τον τρόπο εκγύμνασης των νεαρών παικτών, προκειμένου να βγουν στο ...παζάρι μια ώρα νωρίτερα, μέχρι τη διαμόρφωση συγκεκριμένου τρόπου σκέψης και λειτουργίας. Τα παραδείγματα πολλά και καθόλου τυχαία η άμεση και με ενεργό ρόλο, παρουσία των κυκλωμάτων μάνατζερ σε όλα αυτά, που έχουν τον τελευταίο λόγο ακόμα και όταν πρόκειται για παιδιά μόλις 15 και 16 ετών.

Την ίδια ώρα, το ανελέητο κυνήγι της επιτυχίας με κάθε τρόπο (και ...κόστος) που γίνεται αυτοσκοπός, ο αντίπαλος που είναι ...εχθρός, τα λάθη (π.χ. των διαιτητών) που «απαγορεύονται» και όταν γίνονται υπάρχει δόλος, ο αθλητισμός ως μέσο για οικονομική ευμάρεια είναι μόνο μερικά απ' όσα συναντάνε μικρά παιδιά στην ενασχόλησή τους με τον Αθλητισμό σήμερα και ιδιαίτερα με το ποδόσφαιρο. Εννοιες όπως άμιλλα, υγιής συναγωνισμός, σεβασμός στον αντίπαλο, αποδοχή της ήττας είναι κάτι που δεν μαθαίνεται ποτέ. Αλλωστε, αυτά δεν ενδιαφέρουν αυτούς που επιδιώκουν το κέρδος μέσω της εκμετάλλευσης αυτών των παιδιών. Ποιος μπορεί να ξεχάσει το τραγικό περιστατικό στην Ολλανδία πριν από μερικά χρόνια (2012) όταν ανήλικοι ποδοσφαιριστές μεταξύ 15 και 16 ετών της ομάδας Νιουβ Σλότεν μετατράπηκαν σε δολοφόνους όταν σε αγώνα επιτέθηκαν σε 41χρονο ρέφερι, προκαλώντας του θανάσιμα χτυπήματα (με κλοτσιές και μπουνιές) μόνο και μόνο επειδή... τους ακύρωσε γκολ ως οφσάιντ.

Ο... παράδεισος που κρύβει κόλαση

Μπορεί κάποιοι να ονειρεύονται τον παράδεισο, όταν σκέφτονται τον κόσμο των ποδοσφαιρικών ακαδημιών των μεγάλων συλλόγων. Ωστόσο οι καταγγελίες πληθαίνουν τα τελευταία χρόνια, από παιδιά που έχουν περάσει απ' αυτόν τον υποτιθέμενο παράδεισο, αποκαλύπτοντας ότι τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται.

Το πλέον πρόσφατο παράδειγμα αποτελούν οι καταγγελίες του νεαρού Ισπανού Μάρτιν Νάτσο, ο οποίος μίλησε πριν από δυο μήνες στην ισπανική έκδοση του «Vice», για τα όσα συμβαίνουν στις ακαδημίες της Ρεάλ. Σύμφωνα με τα όσα είπε, η καθημερινότητα των παιδιών ούτε λίγο ούτε πολύ θυμίζει... στρατιωτική θητεία. Oι αποκαλύψεις του προκάλεσαν αίσθηση: Περιγράφοντας το κλίμα που επικρατεί, περιέγραψε έναν ασφυκτικό ανταγωνισμό, ο οποίος μάλιστα ενισχύεται και από τους ίδιους τους προπονητές. Οπως επισήμανε μάλιστα, αποτέλεσμα αυτού του κλίματος είναι να υπάρχουν μέχρι και συμπλοκές στα δωμάτια μεταξύ των νεαρών παικτών. Μιλώντας για τα ωράρια σημείωσε ότι «Οχι μόνο δεν μένει ελεύθερος χρόνος για μελέτη, αλλά η κούραση είναι τόσο μεγάλη που κανείς δεν αντέχει να καθίσει και να διαβάσει τα μαθήματά του. Ούτε βέβαια υπάρχει κάποιος να τον ενθαρρύνει». Οσο για τη διατροφή στις ακαδημίες της Ρεάλ Μαδρίτης, σύμφωνα με τον Μάρτιν Νάτσο, απέχει πολύ από το να χαρακτηριστεί κατάλληλη για αθλητές, ειδικά για παιδιά των συγκεκριμένων ηλικιών. «Μπορεί να μας είχαν όλη μέρα με μερικά μπισκότα, για να αντέξουμε τις σκληρές προπονήσεις, και το βράδυ μας έδιναν σάντουιτς και βάφλες με σοκολάτα» ήταν τα λόγια του.

Ενδιαφέρον έχει και το πώς ο νεαρός ποδοσφαιριστής περιέγραψε και τις «αξίες» που καλλιεργούνται ανάμεσα στους πιτσιρικάδες που βλέπουν την παρουσία τους εκεί ως το πρώτο βήμα, προκειμένου να πάρουν τη θέση των ...ειδώλων τους στην πρώτη ομάδα. Οπως είπε, όλοι προσπαθούν να κόψουν και να ράψουν την εικόνα τους ανάλογα με αυτή των ειδώλων είτε πρόκειται για τα ρούχα είτε για χτενίσματα είτε για συμπεριφορά είτε ακόμα και για πιο ακραία παραδείγματα, σαν αυτό: «Τα χρήματα που μας έδινε η ομάδα, οι περισσότεροι τα επένδυαν σε... αυτοκίνητα. Ενας συμπαίκτης μου αγόρασε ένα Audi για τον ίδιο, παρά το γεγονός ότι ήταν ανήλικος και δεν είχε δίπλωμα οδήγησης»!

Στο ίδιο πνεύμα με τα λεγόμενα του Νάτσο μερικά χρόνια πριν (2012) ήταν και οι καταγγελίες του Σουηδού Μάρτιν Μπέγκτσον, ο οποίος είχε περάσει από τις ακαδημίες της Ιντερ. Μάλιστα, ο Μπέγκτσον, προκειμένου να φύγει από εκεί έφτασε σε σημείο να κόβει τις φλέβες του... Ο ίδιος είχε χαρακτηρίσει την 9μηνη παρουσία του εκεί ως «φυλακή» με συνθήκες που περιλάμβαναν από την καθημερινή χρήση μαριχουάνας μέχρι την απομόνωση απ' τον έξω κόσμο.

Ας σημειώσουμε και κάτι ακόμα. Τα τελευταία χρόνια πληθαίνουν τα παραδείγματα νεαρών ποδοσφαιριστών από την Αφρική και τη Λατινική Αμερική που έρχονται από τα κυκλώματα των μάνατζερ για να δοκιμαστούν και να δοκιμάσουν την τύχη τους στις ακαδημίες. Η πλειοψηφία τους, που τελικά δεν τα καταφέρνει να «επιβιώσει» στην αρένα του εμπορευματοποιημένου αθλητισμού, πετάγεται από τις ποδοσφαιρικές ΑΕ κυριολεκτικά στο δρόμο. Πολλά παιδιά κάνουν ακόμα και μήνες να επιστρέψουν στις πατρίδες τους, αφού δεν έχουν ούτε για τα εισιτήρια της επιστροφής...

Πηγή: Ρrizospastis.gr