Η αλήθεια της στατιστικής...

στο ποδόσφαιρο!

Mια καλή ευκαιρία να αντιληφθούμε τι ρόλο παίζουν τα στατιστικά ενός αγώνα και ποια σημασία δίνουν πλέον οι ομάδες στο να ζητάνε περισσότερες πληροφορίες για την αγωνιστική συμπεριφορά των παικτών τους, αλλά και των αντιπάλων τους.

Αναλυτικά η συνέντευξη του Δημήτρη Ελευθεριάδη, ιδιοκτήτη της εταιρείας Football Stats Analysis στο Overlap.gr :

Μετά από 20 χρόνια εμπειρίας ποια είναι η άποψη σας για τα στατιστικά στοιχεία στο ποδόσφαιρο; Λένε την αλήθεια για την απόδοση μίας ομάδας;

Όπως κάθε στοιχείο που χρήζει ανάλυσης, έτσι και η στατιστική στο ποδόσφαιρο, σαφώς εκφράζει την δική της αλήθεια. Φυσικά αυτό εξαρτάται κι από αυτόν που αξιολογεί, αν θα μπορέσει να κερδίσει από ένα τόσο χρήσιμο εργαλείο όπως είναι τα στοιχεία που του δίνονται από ένα ματς-ή από μία σειρά αγώνων.

Για τον προπονητή είναι σίγουρα μία εξαιρετική ευκαιρία να βγάλει χρήσιμα συμπεράσματα για την ομάδα του, να του δώσει αυτό που χρειάζεται για να δουλέψει ανάλογα, με τις αδυναμίες που εντοπίζουν αυτού του είδους οι αναλύσεις.

Οι προπονητές σήμερα αξιολογούν αυτά τα στοιχεία; Σε ποια δίνεται περισσότερη σημασία αν μπορούμε να τα κατατάξουμε με σειρά σημαντικότητας;

Στο εξωτερικό εδώ και χρόνια η στατιστική αποτελεί χρήσιμο και κρίσιμο «συνεργάτη» των προπονητών. Θυμηθείτε τον κ .Χιμένεθ, το επιτελείο του είχε στατιστικολόγο- αναλυτή. Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, νεώτεροι προπονητές οδηγούνται προς αυτή την τάση με πολύ καλά αποτελέσματα, ενώ χαρακτηριστικά θα αναφέρω κάτι πρωτοποριακό ίσως και για τα πρότυπα του εξωτερικού, την χρήση της στατιστικής στις υποδομές, από την Α.Ε.Κ U-17,από τον κ. Χάρη Κοπιτσή, με τον οποίο συνεργαστήκαμε για κάποια παιχνίδια της ομάδας αυτή τη σεζόν.

Σε ότι αφορά αυτά τα στοιχεία: γνωρίσαμε την στατιστική κυρίως ως τηλεοπτικό προϊόν, με στοιχεία όπως κερδισμένα-χαμένα φάουλ, κόρνερ, κλεψίματα, χαμένες ευκαιρίες κλπ. Τα οποία σαφώς είναι χρήσιμα.

Με τους συνεργάτες μου εδώ και δύο χρόνια περίπου, επιμένουμε σε δύο στοιχεία-το ένα εκ των οποίων εισάγαμε στην ουσία στο χώρο(αναφέρομαι στις προσωπικές μονομαχίες) που θεωρούμε καίρια, εκφράζουν τάση νίκης στη διάρκεια του αγώνα, ενώ είναι εξαιρετικά ως προς την εμφάνιση εικόνας ακόμα και για την φυσική κατάσταση, ή την ψυχολογική ετοιμότητα των παικτών, στο χώρο (χωρίζοντας το γήπεδο σε 4 μέρη, πρώτη ζώνη άμυνας, δεύτερη ζώνη άμυνας, πρώτη ζώνη επίθεσης, δεύτερη ζώνη επίθεσης) όσο και στο χρόνο, χωρίζοντας τον στα έξι 15λεπτα του αγώνα. Προσωπικές μονομαχίες λοιπόν και αβίαστα λάθη.

Η στατιστική ανάλυση δίνει την εικόνα ομάδων στα παιχνίδια τους. Χρησιμεύει σ” έναν προπονητή, για την επιλογή τακτικής, που θα έχει στόχο να «χτυπήσει» στα αδύνατα σημεία του αντιπάλου; Είναι μέσο scouting;

Οπωσδήποτε. Είναι ένας τρόπος αξιολόγησης , μία ακτινογραφία στην ουσία, που προσδίδει σιγουριά στην κρίση για τον αντίπαλο, εντοπίζοντας τα αδύνατα αλλά και τα δυνατά σημεία του αντιπάλου. Η κάθε ομάδα έχει τον δικό της χαρακτήρα, ενώ πέρα από όσα μπορούμε όλοι να δούμε με γυμνό μάτι, έχει και στοιχεία που επαναλαμβάνονται στα παιχνίδια της όπως είναι λογικό-αυτά εντοπίζει και τονίζει η στατιστική.

Εδώ θα ήθελα να θέσω δύο παραδείγματα για να γίνει πιο κατανοητό αυτό: στα τέσσερα παιχνίδια της Εθνικής μας στο πρόσφατο Euro, το «δυνατό» της 15λεπτο ήταν πάντα το διάστημα 45′ με 60“, όπου καταγράφονταν ανοδικά όλες οι τιμές της-ειδικά στις προσωπικές μονομαχίες.

Ακόμη είχαμε τονίσει πριν από τον τελικό του Euro πως αν οι Ισπανοί κατάφερναν να περάσουν ένα συγκεκριμένο ποσοστό κάθετων και διαγώνιων μεταβιβάσεων από την πρώτη ζώνη επίθεσης στην δεύτερη(ειδικά αυτές ανάμεσα σε δύο αντίπαλους παίκτες)-χαρακτηριστικό της τακτικής τους-απέναντι στην Ιταλική ομάδα, τότε θα είχαν το προβάδισμα, όπως κι έγινε τελικά. Είναι πολλά αυτά τα δείγματα που μπορούν λοιπόν να δώσουν τάση στον scouter, τον προπονητή, ώστε να αξιολογήσει και να εξηγήσει απλά αλλά και τόσο κατατοπιστικά με στοιχεία και αριθμούς στους παίκτες του τον τρόπο αντιμετώπισης των αντιπάλων, τόσο σε ατομικό όσο και σε ομαδικό επίπεδο.

Στο ποδόσφαιρο υπάρχουν πολλοί αστάθμητοι παράγοντες: αποβολές, λάθη διαιτητών, κακή απόδοση παικτών σε καίριες θέσεις κ.λ.π. Είναι ο λόγος που η στατιστική έχει τους «εχθρούς» της;

Θα μου επιτρέψετε να χαρακτηρίσω την ερώτηση σας εξαιρετική και καίρια: φυσικά και υπάρχουν απρόοπτα, για αυτό και το ποδόσφαιρο είναι το άθλημα που λατρεύεται σε όλο τον κόσμο. Όμως σε βάθος χρόνου, οι αστάθμητοι αυτοί παράγοντες εκμηδενίζονται, δεν μπορεί π.χ. μία ομάδα να χάνει συνέχεια από μία κακή διαιτησία, δεν μπορεί να είναι πάντα «άτυχη». Άλλωστε όπως και στη ζωή, έκφραση της οποίας είναι και το ποδόσφαιρο μην ξεχνάμε, όσο ισχυρότερος γίνεται ένας οργανισμός, τόσο μπορεί να ανταπεξέρχεται τις δυσκολίες και τα απρόοπτα που του παρουσιάζονται.

Εδώ λοιπόν -θα επιμείνω -εισέρχεται η στατιστική ανάλυση, όπου με καθαρό μάτι θα βοηθήσει τους παράγοντες που είναι υπεύθυνοι για τις τύχες μίας ομάδας να καταλάβουν τι πραγματικά φταίει. Όσο για τους «εχθρούς της στατιστικής»: δεν θα τους χαρακτήριζα έτσι.

Είναι η άγνοια που πολλές φορές ξενίζει, φοβίζει, είναι κάτι νέο, στην Ελλάδα ίσως, μη κατανοητό σε πολλούς, όμως οι νεώτεροι στο χώρο έχουν αντιληφθεί και καρπώνονται ήδη τα οφέλη της. Θα τους παρέπεμπα μάλιστα στον μεγάλο Λομπανόφσκι που ήταν υπέρμαχος πολλά χρόνια πριν, με εξαιρετικά αποτελέσματα στη δουλειά του. Ήταν πρωτοπόρος και σε αυτό τον τομέα.

Ποια είναι τα στοιχεία που έχετε καταγράψει διαχρονικά, να κυριαρχούν στο ελληνικό πρωτάθλημα και ποιες οι διαφορές με τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά; Σε τι οι ομάδες μας είναι καλύτερες και που υστερούν? Είναι θέμα μόνο τακτικής που δεν έχουμε μεγάλες συλλογικές διακρίσεις;

Είναι χιλιοειπωμένο αλλά τόσο αληθινό: είναι θέμα οργάνωσης και προσέγγισης. Στο εξωτερικό πολύ απλά ο ποδοσφαιριστής εκπαιδεύεται στα βασικά του ποδοσφαίρου με σωστό τρόπο, από τα πρώτα του χρόνια. Δεν νομίζω ότι είναι θέμα τακτικής, σπουδαίοι ξένοι αλλά και Έλληνες (μην ξεχνάμε)προπονητές, με γνώση και εμπειρία δεν κατάφεραν να δώσουν το κάτι παραπάνω, πέρα από μία καλή πορεία γιατί απλά δεν βρήκαν τον «χώρο», ούτε τους δόθηκε ο κατάλληλος χρόνος ώστε να φτάσουμε σε μία κατάκτηση ευρωπαϊκού τροπαίου-συγκρίνοντας το μπάσκετ στην οργάνωση και τη δομή του θα καταλάβουμε καλύτερα.

Μπορούμε βέβαια να είμαστε αισιόδοξοι πλέον, η Ελλάδα δειλά αλλά σταθερά δημιουργεί την δική της σχολή, έχει ταυτότητα σε επίπεδο Εθνικών ομάδων για αρχή, ενώ και στο θέμα των υποδομών αρχίζει και γίνεται πολύ καλή δουλειά. Οι σύλλογοι πλέον, έστω αναγκασμένοι από τις συνθήκες οδηγούνται στο σωστό δρόμο της επένδυσης στις αναπτυξιακές ηλικίες.

Στελεχώνοντας πλέον τα προπονητικά επιτελεία αυτών των τμημάτων με προπονητές εκπαιδευμένους στις σχολές UEFA,σε μεγάλο ποσοστό, σε αντίθεση με το παρελθόν όπου κάθε παλιός ποδοσφαιριστής-ανεξάρτητα από τις ικανότητες και την κατάρτιση του χριζόταν προπονητής με τα αντίστοιχα αποτελέσματα…

Βάση αποτελεσμάτων η Εθνική ομάδα δεν συμβαδίζει με τους συλλόγους σε επίπεδο σταθερότητας και διακρίσεων. Πως θα πρέπει να το ερμηνεύσουμε αυτό;

Στο επίπεδο των αναπτυξιακών ηλικιών οι επιτυχίες-όπως η φετινή δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο, είχαμε και παλαιότερα. Σε ότι αφορά τους άντρες, η συμβολή ενός ανθρώπου με γνώση αλλά και επιμονή σε θέματα οργάνωσης και πειθαρχίας ήταν καθοριστική-αναφέρομαι στον Ρεχάγκελ. Έφεραν τα μεγάλα αποτελέσματα, με άξιο συνεχιστή τον σημερινό της προπονητή. Όσο κι αν φαίνεται οξύμωρο λόγω άλλων καταστάσεων που έχουμε συναντήσει στο ελληνικό ποδόσφαιρο, στην Ελληνική Ομοσπονδία, υπάρχει πολύ καλή οργάνωση σε ότι αφορά τις Εθνικές ομάδες.

Σε αντίθεση με τους συλλόγους όπου «οι παιδικές ασθένειες» που μας ταλαιπωρούν χρόνια δεν βρίσκουν την γιατρειά τους. Επιμένω πάντως πως ίσως δεν βρισκόμαστε τόσο μακριά από μία επιτυχία και σε συλλογικό επίπεδο, κάτι που κατάφεραν άλλωστε και σύλλογοι χωρών που σε εθνικό επίπεδο έστω κατατάσσονται σε χαμηλότερες θέσεις από εμάς τα τελευταία χρόνια.

Η ποδοσφαιρική αγορά επηρεάζεται από την ατομική στατιστική εικόνα ενός ποδοσφαιριστή; Είναι κριτήριο πλέον για την εκδήλωση ενδιαφέροντος μιας ομάδας για έναν παίκτη;

Σε καμία περίπτωση όχι με τον τρόπο που ισχύει π.χ. στο μπάσκετ. Δεν αναδεικνύεται, στα Μ.Μ.Ε. τουλάχιστον η αξία ενός ποδοσφαιριστή με αυτό τον τρόπο. Στις μεγάλες ομάδες του εξωτερικού όμως, όπως και σε μάνατζερς, σκάουτερ, κλπ. είναι ένας από τους βασικούς τρόπους προώθησης.

Αντίστοιχα και στην Ελλάδα όμως τα τελευταία χρόνια εκδηλώνεται αυτή η τάση. Γι” αυτό και είναι χρήσιμο ως στοιχείο και στις μικρές ηλικίες-ένα είδος »ελέγχου» σαν αυτόν των σχολείων για τον νεαρό ποδοσφαιριστή που φιλοδοξεί να αγωνιστεί στην Ευρώπη-δεν νοείται διαφορετικά, να οδηγείται »γυμνός» ουσιαστικά χωρίς ένα φάκελο με τα ατομικά του στατιστικά στοιχεία, σε βάθος χρόνου, που να δίνουν μία σαφή εικόνα των δυνατοτήτων του.

Είστε ένας άνθρωπος του ποδοσφαίρου που έχει ειδικευτεί να βλέπει πίσω από την βιτρίνα ένα αγώνα. Ποια η γνώμη σας για το overlap.gr που ασχολείται μόνο με τις αναλύσεις αγώνων και τις παρουσιάζει στους φιλάθλους;

Θα είμαι απόλυτα ειλικρινής. Το overlap.gr προσωπικά εδώ και καιρό είναι «ένας πολύ καλός και εξαιρετικά χρήσιμος φίλος». Χάρηκα ιδιαίτερα από την αρχή που εμφανίστηκε, γιατί αποτελεί την εξαίρεση στη ενημέρωση: αληθινό ποδόσφαιρο-πέρα από οπαδικά βαμμένα γυαλιά, φαντάσματα, παρά μόνο καθαρή σκέψη, ποδοσφαιρική ανάλυση και γνώση. Επιτέλους κάτι που μας κάνει καλύτερους ως φιλάθλους του αθλήματος που λατρεύουμε.

Είναι σίγουρο ότι όσο θα ασχολούνται με το ποδόσφαιρο άνθρωποι που μπορούν να εφαρμόσουν νέους τρόπους πληροφόρησης και εκπαίδευσης, που συμβαδίζουν με τις ποδοσφαιρικά ανεπτυγμένες δυνάμεις, θα υπάρχει η δυνατότητα για καλύτερα αποτελέσματα και ελπίδες για διακρίσεις από τις ομάδες μας.